Dane satelitarne pokazują kondycję upraw w Ukrainie

Creotech Instruments – czołowa polska firma produkująca i dostarczająca na światowy rynek technologie kosmiczne – przeprowadziła projekt wdrożenia jednego z pięciu repozytoriów platformy gromadzącej dane satelitarne UE w ramach programu Copernicus. Spółka wraz ze swoim partnerem biznesowym – firmą Hexagon – w maju br. dokonała nowych obserwacji satelitarnych nad terenami Ukrainy. Zebrane dane znalazły zastosowanie w obszarze rolniczym i pozwoliły ekspertom na oszacowanie obecnego stanu upraw i wskaźników wegetacji w Ukrainie. Otrzymane wyniki wskazują, że na badanych terenach obecnie występuje znacznie mniej roślinności niż w latach ubiegłych. Niewątpliwie negatywny wpływ na uprawy i tym samym rynek żywnościowy w Ukrainie mają prowadzone działania wojenne. Jednak równolegle analizy wskazują, że w tym roku mamy także do czynienia z opóźnionym okresem wegetacji roślin.

Wegetacja to okres, w którym roślina przechodzi pełen cykl rozwojowy. Obejmuje on fazy takie jak kwitnienie, czy owocowanie. Ważna jest więc w tym czasie kompleksowa ochrona, która utrzymuje rośliny w dobrej kondycji i pozwala im radzić sobie z wieloma czynnikami pochodzenia naturalnego, do których zaliczyć trzeba m.in. zmiany atmosferyczne. Dlatego analitycy Creotech Instruments przeanalizowali dodatkowo wpływ czynników pogodowych na zmienność okresu wegetacyjnego w Polsce.

– Nasz kraj od lat zmaga się z deficytem wody w glebie. W celu weryfikacji wpływu czynników pogodowych na tereny uprawne naszego kraju, poddaliśmy analizie kilka obszarów w możliwie zbliżonej do Ukrainy szerokości geograficznej, dla tych samych przedziałów czasowych. Otrzymane wyniki na ten rok wyraźnie potwierdzają pogłębiające się opóźnienie okresów wegetacji roślin w Polsce. – informuje Krzysztof Mysłakowski, Business Development Manager z Creotech Instruments.

Rys.: Średni wskaźnik NDVI na przestrzeni lat dla obszaru Polski

Na kondycję upraw negatywnie wpływają czynniki klimatyczne, które przekładają się m.in. na występujące susze. Obszarem, który w ostatnich latach mocno odczuwa to zjawisko jest zdecydowana większość Europy, co ma duży wpływ na wspomniane uprawy. A toczące się działania wojenne w Ukrainie dodatkowo mają tutaj negatywny wpływ.

W celu przeprowadzenia analizy obecnego stanu upraw w Ukrainie analitycy Creotech Instruments S.A. wraz z firmą Hexagon, posłużyli się metodą polegającą na wykorzystaniu zobrazowań satelitarnych unijnego programu Copernicus, czyli zobrazowań optycznych pozyskanych za pomocą satelity Sentinel 2. Metodyka tego rodzaju analiz polega na wykorzystaniu tzw. współczynnika wegetacji (NDVI – Normalized Difference Vegetation Index) polegającego na odpowiednim przetworzeniu zobrazowań z wybranych kanałów spektralnych. Współczynnik ten pozwala precyzyjnie określić ogólny stan roślinności na danym obszarze.

Do przeprowadzenia analizy wpływu działań wojennych na stan upraw w Ukrainie, eksperci wybrali 395 obszarów w południowo – wschodniej części kraju. Tereny te cechują się największym odsetkiem ziemi uprawnej w zakresie upraw tj.: pszenica, jęczmień, słonecznik, czy warzywa. Otrzymane rezultaty wskazują, że na badanych terenach obecnie występuje znacznie mniej roślinności niż w latach ubiegłych.

Rys.: Analizowany obszar stanu upraw na Ukrainie

Należy wspomnieć, że eksperci zbadali średni współczynnik wegetacji na tych samych obszarach, w latach 2020, 2021 a także na przełomie marca/kwietnia oraz kwietnia/maja 2022 r. Średni współczynnik wegetacji jest ok. 30% niższy w porównaniu z poprzednimi latami.   

Rys.: Średni wskaźnik NDVI w ostatnich latach dla całego badanego obszaru w Ukrainie

Rys.: Średni wskaźnik NDVI w ostatnich latach dla obszaru Ivanivska, obwód Czernihowski

Łącznie wykonano ponad 1400 analiz z wykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania – Erdas IMAGINE do przetwarzania danych oraz M.App Enterprise, służącego do prezentacji wyników dostarczonego przez wspomnianą wcześniej firmę Hexagon, która wspiera Creotech Instruments również w procesie analiz i interpretacji tych wyników.

– Otrzymane dane satelitarne wskazują, że na badanych terenach w Ukrainie obecnie występuje znacznie mniej roślinności niż w latach ubiegłych. Występujące działania wojenne mają na to niewątpliwe negatywny wpływ. Należy pamiętać, że Ukraina jest jednym z największych światowych eksporterów żywności. – mówi Krzysztof Mysłakowski z Creotech Instruments. – Uwzględniając jednak opóźnione okresy wegetacyjne, również w Polsce, na ostateczne wnioski, jaki rzeczywisty wpływ na poziom upraw mają działania wojenne musimy jeszcze poczekać. – dodaje.

Spółka Creotech Instruments już wcześniej przeprowadzała analizy satelitarne nad terenami Ukrainy. Pod koniec lutego 2022 roku, po wybuchu wojny w Ukrainie, spółka opublikowała zdjęcia satelitarne ukazujące skutki ataku wojsk rosyjskich na dwa lotniska ukraińskie. Przykładowe zdjęcia z pola walki pozwoliły na szeroki ogląd sytuacji i pełniły funkcję weryfikacji wobec informacji pojawiających się wówczas w przestrzeni publicznej oraz stanowiły istotne wsparcie w analityce pola walki. Dla Creotech Instruments segment wojskowy będzie jednym z kluczowych potencjalnych odbiorców danych satelitarnych, które spółka chce dostarczać po 2024/2025 roku również w ramach własnych mikrosatelitów.