Szybka ścieżka Hetmana do europejskiego programu satelitarnego

Creotech Instruments S.A., lider polskiego sektora kosmicznego, rozpoczął współpracę z Astri Polska, spółką związaną z europejską grupą Airbus. Pierwszy wspólny projekt dotyczy budowy modułów wchodzących w skład wyposażenia segmentu naziemnego (GSE) obsługi satelity meteorologicznego MetOp-SG-A. Zaawansowany satelita wyniesiony zostanie na orbitę polarną w 2021 roku jako pierwszy z docelowej konstelacji sześciu satelitów drugiej generacji MetOp. Cały program MetOp Second Generation, realizowany na zlecenie Europejskiej Agencji Kosmicznej i EUMETSAT, potrwa do 2042 roku, a jego łączny koszt wyniesie 4,1 mld euro.

– Jest to kolejny projekt kosmiczny, którego realizacji podjął się Creotech. Tym razem we współpracy z doświadczoną firmą jaką jest Astri Polska – komentuje dr Grzegorz Brona, Prezes Creotech Instruments S.A. Jesteśmy dumni z tego, że Astri i stojący wraz z nią Airbus Defence and Space wybrała współpracę ze spółką Creotech przy tak istotnym programie dla globalnego bezpieczeństwa, jakim jest MetOp. Przybliża nas to istotnie do celu jakim jest budowa polskich satelitów we współpracy z wieloma firmami polskimi i z wykorzystaniem zagranicznego doświadczenia.

Pierwszy wspólny projekt dotyczy budowy modułów wchodzących w skład wyposażenia segmentu naziemnego (GSE) obsługi satelity meteorologicznego MetOp-SG-A. Projekt jest częścią dużego programu Europejskiej Agencji Kosmicznej i Europejskiej Organizacji Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych (EUMETSAT), która jest odpowiedzialna za powołanie, utrzymanie i wykorzystanie europejskich satelitarnych systemów obserwacji meteorologicznych.

Program nosi nazwę MetOp Second Generation, a jego harmonogram rozpisany jest aż do 2042 roku. W ramach przedsięwzięcia na ziemską orbitę polarną wyniesione zostanie sześć satelitów, po trzy serii A i B, które zastąpią instrumenty MetOp pierwszej generacji. Satelity serii A będą ważyć około 4 ton każdy i zostaną wyposażone w instrumenty optyczne oraz aparaturę do sondowania atmosfery. Dodatkowo Europejska Agencja Kosmiczna, której wkład finansowy w cały program sięga 20% zamontuje na pokładzie instrumenty Sentinel-5, których zadaniem będzie monitorowanie jakości powietrza i poziomu aerozoli w atmosferze.

Na pokładach satelitów serii B, z których każdy ważyć będzie 3,8 tony, dominować będą instrumenty mikrofalowe. W całym konsorcjum pod wodzą Airbus Defence and Space uczestniczyć będzie nawet 100 firm z 16 państw europejskich, a każdy z sześciu satelitów użytkowany będzie przez ponad 8 lat. Rola w projekcie spółki Creotech Instruments nie sprowadzi się jedynie do produkcji i montaży elementów na potrzeby misji. Firma będzie uczestniczyła także w procesie projektowania.

„Szybka Ścieżka” NCBiR w działaniu

Na początku roku Creotech rozpoczął pracę badawczo-rozwojowe współfinansowane z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Projekt o nazwie Hetman ma umożliwić zbudowanie polskiej platformy kontroli i sterowania procesami wymagającymi szybkiego przetwarzania olbrzymiej ilości danych. Udział w projekcie MetOp-SG-A to pierwszy owoc prac nad Hetmanem, którego podsystemy wykorzystane zostaną w kosmicznym projekcie.

Creotech podkreśla, że udział w projekcie ESA i EUMETSAT to przykład jednego z najszybszych wdrożeń do praktyki gospodarczej wyników prac w nowych projektach dofinansowanych przez NCBiR w ramach tzw. „Szybkiej Ścieżki”. Jest to specjalny tryb przyznawania środków na prace badawczo-rozwojowe, których zadaniem jest podniesienie innowacyjności polskich przedsiębiorstw, dzięki wykorzystywaniu rezultatów prac B+R w prowadzonej przez nie działalności gospodarczej.

– Cieszymy się, że pozyskane fundusze tak szybko zaczynają pracować dla polskiej gospodarki i to w najbardziej innowacyjnym obszarze jakim jest przemysł kosmiczny – mówi dr Grzegorz Brona.

Prezes Brona dodaje że Creotech Instruments S.A. ma już kolejne zamówienia na podsystemy opracowane w ramach projektu Hetman. W najbliższych miesiącach zostaną dostarczone do Szwajcarii, Niemiec oraz Czech, a także do Brazylii. Po niespełna 6 miesiącach od rozpoczęcia projektu wartość zamówień na komponenty systemu Hetman przekroczyła milion złotych. Do tej pory opracowano zaledwie około 15% całego systemu Hetman.

– Creotech Instruments stworzyli naukowcy, którzy w boju nauczyli się biznesu – mówi Prezes Grzegorz Brona – Dzięki temu są w stanie komercjalizować wiedzę w sposób niespotykany na polskim rynku. System Hetman, który użyty zostanie w projekcie podkreśla MetOp-SG-A jest tego jednym z najlepszych przykładów. Jestem jednak przekonany, że kolejne doskonałe przykłady pojawią się w najbliższym czasie – dodaje.

Creotech Instruments S.A. – Pasmo kosmicznych sukcesów

EXOMARS 2016 – czyli szukanie śladów życia na Marsie

Firma bierze udział we wspólnym projekcie Europejskiej Agencji Kosmicznej i jej rosyjskiej odpowiedniczki, Roskosmos – misji ExoMars. Celem misji jest szukanie śladów życia na Marsie. Spółka Creotech Instruments, działając na zlecenie Centrum Badań Kosmicznych PAN, wykonała już swoje zadanie, które polegało na montażu powierzchniowym (SMT) elementów systemu zasilania zaawansowanej kamery CaSSiS. Kamera będzie wykonywała stereograficzne kolorowe zdjęcia powierzchni Marsa w wysokiej rozdzielczości. Przy jej użyciu fotografowane będą formacje skalne wiązane przez naukowców z emisją śladowych ilości gazów. Te mogą być przejawem procesów geologicznych, którym podlega powierzchnia Marsa, ale mogą być także dowodem, że na Czerwonej Planecie istnieje lub istniało życie. W marcu 2016 roku sonda z aparaturą została wyniesiona w przestrzeń kosmiczną i obecnie zmierza w stronę Marsa.

EO TESTBED POLSKA – czyli infrastruktura kosmiczna na polskiej ziemi

Konsorcjum, któremu lideruje Creotech Instruments S.A. wygrało przetarg na budowę w Polsce prototypowej infrastruktury udostępniającej dane i moc obliczeniową dla aplikacji wspierających usługi oparte na obserwacji Ziemi. Projekt „EO INNOVATION PLATFORM TESTBED POLAND” jest jednym z największych przedsięwzięć kosmicznych zleconych kiedykolwiek przez Europejską Agencję Kosmiczną polskim podmiotom. Wartość projektu przekracza 8 mln złotych.

W ramach projektu „EO INNOVATION PLATFORM TESTBED POLAND” w Polsce powstaje potężne repozytorium danych obserwacyjnych Ziemi gromadzonych przez satelity Landsat, Evisat, Sentinel i inne. Oprócz stworzenia bazy danych, polskie konsorcjum będzie odpowiedzialne za obsługę serwisów umożliwiających użytkownikom komercyjnym i naukowym pozyskiwanie i przetwarzanie danych satelitarnych. Infrastrukturze bazodanowej będą towarzyszyły wirtualne i fizyczne serwery obliczeniowe, na których użytkownicy komercyjni i naukowi będą mogli uruchamiać swoje dedykowane aplikacje.

Platforma będzie dostępna odpłatnie, ale przedstawiciele świata nauki będą traktowani preferencyjnie. Firmy świadczące komercyjne usługi przetwarzania danych pochodzących z satelitów będą mogły korzystać z dedykowanego systemu działającego w oparciu o infrastrukturę komputerową „CloudFerro EO Cloud”.

SAT-AIS-PL – czyli pierwszy polski satelita użytkowy

Creotech Instruments stoi także na czele konsorcjum SAT-AIS-PL, którego zadaniem jest budowa pierwszego polskiego satelity użytkowego monitorującego ruch morski. W skład konsorcjum wchodzą także firmy: Hertz Systems i Atos Polska i Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego oraz instytucje naukowe: Centrum Badań Kosmicznych PAN, Instytut Łączności i Akademia Morska w Gdyni. SAT-AIS-PL będzie częścią systemu bezpieczeństwa ruchu morskiego.

Projekt realizowany na zlecenie Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), której jako kraj jesteśmy członkiem od 2012 roku, potrwa przynajmniej 7 lat i będzie składał się z trzech etapów. Pierwsza, zainicjowana w 2016 faza, potrwa do końca 2017 roku i obejmie wykonanie projektu misji satelity i stworzenie architektury podsystemów. W latach 2018-2020, w czasie drugiego etapu, powstanie prototyp systemu, a następnie właściwy satelita. Ta faza obejmie także wystrzelenie rakiety, która wyniesie komponent kosmiczny systemu na orbitę. Ostatni etap, przewidziany na kilka kolejnych lat, to faza operacyjna. Obejmie także sprowadzenie satelity z orbity po zakończeniu misji.

ASIM – czyli eksperyment na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Jako podwykonawca Centrum Badań Kosmicznych PAN Creotech uczestniczy także w projekcie Europejskiej Agencji Kosmicznej, gdzie odpowiada za budowę i montaż układu zasilającego dla eksperymentu naukowego „ASIM” na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Jego celem jest zbadania tajemniczych wyładowań atmosferycznych w wysokich warstwach ziemskiej atmosfery.

NEOSTEL – czyli ochrona przez kosmicznym zagrożeniem

Kolejny ciekawy projekt, w którym rola kosmicznej firmy z Piaseczna jest jeszcze większa, ma na celu monitorowanie, potencjalnie groźnych dla ludzi, obiektów krążących wokół naszej planety, w tym także tzw. „kosmicznych śmieci”, czyli pozostałości po satelitach, rakietach nośnych i innych ludzkich wytworach. Specjaliści Creotech wyprodukują kamery, które stanowić będą serce każdego z kilkunastu naziemnych teleskopów, monitorujących na bieżąco obiekty przelatujące w pobliżu Ziemi, żeby w razie zagrożenia ich wejściem w atmosferę, w porę zawiadomić odpowiednie służby i zminimalizować potencjalne straty w ludziach i majątku.

PROBA-3 – czyli badania Słońca

W listopadzie 2015 roku spółka podpisała z Europejską Agencją Kosmiczną wart 3 mln złotych kontrakt na zaprojektowanie i montaż komputera koronografu oraz elementów naziemnego elektrycznego sprzętu pomocniczego na potrzeby kosmicznej misji PROBA-3. Celem misji jest pogłębienie naszej wiedzy o zewnętrznych warstwach atmosfery Słońca, czyli korony słonecznej. Zlecone prace prowadzone będą w zakładzie Creotech Instruments w Piasecznie w 2016 i 2017 roku.

Nie tylko kosmos

Kosmiczna firma z Piaseczna zorientowana jest na projekty kosmiczne, ale rozwija także inne nogi biznesowe. Oferuje technologie i aplikacje użytkowe, z których korzystają m.in. ośrodki naukowo-badawcze, operatorzy telekomunikacyjni i sieci handlowe w Polsce i na świecie. Elektronika i specjalistyczna aparatura pomiarowa wyprodukowana przez Creotech wykorzystywana jest w najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych technologicznie instytucjach badawczych świata takich jak Europejska Organizacja Badań Jądrowych CERN w Genewie, Instytut Badań Ciężkich Jonów GSI i Centrum Badawcze DESY w Niemczech.

Firma świadczy także usługi montażu kontraktowego dla wymagających klientów biznesowych, dla których jakość jest najważniejsza. Tę najwyższą jakość montowanych układów elektronicznych gwarantuje „kosmiczny” cleanroom, czyli kompleks pomieszczeń spełniających rygorystyczne standardy montażu elementów kosmicznych przeznaczonych dla satelitów i stacji kosmicznych.